Cafeïne is een stimulerend middel, het verhoogt de cognitieve vaardigheden, verlicht de vermoeidheid en verbetert de prestaties en het uithoudingsvermogen. Het komt in de natuur voor in meer dan 60 verschillende plantsoorten, maar het is vooral uit koffie en thee dat de meeste mensen hun dosis cafeïne halen. Wel zijn er enkele negatieve bijwerkingen bij een overmatige inname van cafeïne, namelijk nervositeit, angstaanvallen en een verhoogde bloeddruk. Echter in kleine hoeveelheden is cafeïne zeker niet slecht. Vroeger werd cafeïne in thee wel eens ‘theïne’ genoemd, maar dit klopt niet helemaal. Zowel cafeïne in koffie als cafeïne in thee heeft dezelfde chemische samenstelling. Cafeïne in thee is dus exact hetzelfde als cafeïne in koffie, alleen het effect op ons lichaam is anders. We noemen cafeïne in thee, dan ook gewoon cafeïne.
Cafeïne in thee
Theeplanten bevatten cafeïne omdat het een natuurlijk insecticide is dat dodelijk is voor de meeste insecten. De cafeïne aanwezig in de theeplant, beschermt dus de theeblaadjes tegen allerlei insecten. De grootste concentratie cafeïne is aanwezig in de nieuwe scheuten, nieuwe knopjes en jonge blaadjes, dit omdat deze delen van de theeplant mals en zacht zijn en daarom meer insecten aantrekken. Elke thee gemaakt van de Camellia Sinensis theeplant bevat dus cafeïne.
Sommige theesoorten kunnen wel meer cafeïne bevatten, zoals witte thee omdat deze thee veel nieuwe knopjes of buds bevat. Andere voorbeelden van thee met een hogere concentratie cafeïne zijn Gyokuro, Matcha, first flush Darjeeling and Long Jing. Dit omdat voor deze theeën heel jonge theeblaadjes geplukt worden. Matcha en Gyokuro bevatten nog een hogere concentratie cafeïne omdat ze gedurende enkele weken beschaduwd werden. Het seizoen waarin de theeblaadjes geplukt worden, heeft ook een effect op het cafeïnegehalte in de thee. In de zomer zijn er meer insecten, bijgevolg produceert de theeplant meer cafeïne om zich te beschermen.
Invloed van de zetwijze op het cafeïnegehalte
De wijze waarop de thee gezet wordt, heeft ook een impact op de hoeveelheid cafeïne die uiteindelijk in je theetas of glas terecht komt. Hoe meer theebladeren je gebruikt voor het zetten van de thee, hoe meer cafeïne de thee zal bevatten. Wanneer thee gezet wordt met kokend water wordt er meer cafeïne uit de theebladeren gehaald, in vergelijking met het zetten van thee met iets minder warm water. De temperatuur van het water heeft dus ook een grote invloed. Hetzelfde geld voor de lengte van de infusietijd. Een langere infusie tijd zal in het algemeen zorgen voor een thee met een hogere concentratie cafeïne. De grootte van de theebladeren heeft eveneens een invloed op het cafeïnegehalte in de thee. Heel fijne en kleine theebladeren zullen namelijk sneller cafeïne afgeven dan het geval is bij grotere theebladeren en hele theebladeren. En bij matcha, waar je de theebladeren zelf drinkt en niet de infusie ervan, is het cafeïnegehalte nog hoger.
Effect van cafeïne in thee
Bij het drinken van thee met cafeïne, werkt de cafeïne als een stimulans voor het centrale zenuwstelsel. Cafeïne verhoogt het uithoudingsvermogen, vermindert de vermoeidheid en houdt ons wakker. L-theanine, dat ook aanwezig is in thee, matigt de snelheid waarmee ons lichaam de cafeïne opneemt. Dit maakt dat de opnamesnelheid van cafeïne in thee lager is dan de opnamesnelheid van cafeïne in koffie.
Waarbij cafeïne uit koffie onmiddellijk effect heeft op onze hartslag, heeft cafeïne uit thee effect op het centraal zenuwstelsel en reactievermogen. En doordat cafeïne uit thee trager geabsorbeerd wordt, duurt het effect ervan langer. Een belangrijke opmerking hierbij is dat iedereen cafeïne verwerkt op een ander tempo en je een tolerantie kan opbouwen als je vaak cafeïne drinkt.
Maximum aanbevolen dagelijkse hoeveelheid cafeïne
Er is vaak bezorgdheid over de schadelijke effecten van cafeïne, vooral dan voor zwangere vrouwen en kinderen. Volgens een rapport van de European Food Safety Authority (de link kan je onderaan vinden!) uit 2015 is een dagelijkse dosis van 400 mg cafeïne perfect veilig voor volwassenen en deze 400 mg cafeïne staat ongeveer gelijk aan 8 tassen thee. Zwangere vrouwen daarentegen beperken beter hun cafeïne-inname tot 200 mg of 4 tassen per dag. Kinderen vanaf 4 jaar zouden dagelijks 1 à 2 tassen ongesuikerde thee met melk kunnen drinken, maar beter is om te kiezen voor een cafeïnevrij alternatief zoals kruiden- of fruitthee.
Heb je nog vragen over cafeïne in thee? Stel ze gerust in de comments, via whatsapp of via e-mail.
Bronnen:
Pettigrew, J. (2018). World of Tea: Discovering producing regions and their teas. USA: 83Press
https://www.efsa.europa.eu/en/topics/topic/caffeine
