Ik krijg de vraag vaak. Kan je theedrinken om af te vallen? Het korte antwoord is ja maar als theesommelier én health-expert geef ik toch liever een meer gelaagd verhaal mee. Op die manier hoop ik je te enthousiasmeren voor het inzetten van thee zowel voor je gezondheid als voor je lichaamsgewicht te optimaliseren. Thee heeft namelijk ZO VEEL te bieden.

Waarom een gelaagd verhaal? De waarheid is zoals altijd complexer dan ja of nee. Het internet staat vol met allerhande beweringen waarbij het soms moeilijk is waarheid van onzin te onderscheiden. Het te sterk commercialiseren van thee om af te vallen – je weet wel die producten die een soort ‘wonderstatus’ meekrijgen en vaak ook fortuinen kosten – daar komen mijn haren toch vaak van recht. Maar je mag het potentieel van thee ook zeker niet gaan onderschatten. Daarom dacht ik je in deze blogpost een zeer uitgebreid en volledig verhaal mee te geven, mét de referenties naar de wetenschappelijke onderzoeken. Verder zal je zelf ook leren hoe je thee op de juiste manier kan inzetten in jouw leven om gewicht te verliezen.

Kan theedrinken je doen afvallen?

Om te beginnen wil ik graag binnenkoppen met: thee is gezond. Punt uit. Daar bestaat nu eens geen enkele twijfel over. Heel veel dranken die we consumeren zijn ongezond. Meer nog; zowat alle dranken die we naast water consumeren zijn ongezond, met de uitzondering van thee (eventueel valt er nog iets te zeggen over rode wijn en koffie maar dat is een verhaal voor andere blogs). Drink je dus iets van frisdrank, sappen, water met smaakjes of wat dan ook, vervangen door thee is altijd een goed idee! Zelfs wanneer het over light of zero producten gaat. Want laat je niet misleiden; geen calorieën wil niet per se zeggen dat het bijdraagt aan gewichtsverlies en soms heeft het zelfs het omgekeerde effect – de zoete ervaring kan je net naar eten en zoet doen verlangen, iets wat thee niet doet. Thee – van de Camelia Sinensis – doet net het tegenovergestelde en kan een voldaan gevoel geven. Dus eender door welke thee je je bestaande dranken zal vervangen, je doet er goed mee.

Welke thee doet afvallen?

In de theewereld is er één heel belangrijk onderscheid om te maken. Enerzijds hebben we de échte thee. Dit is de thee van de theeplant (Camelia Sinensis). Anderzijds hebben we infusies. Denk daarbij aan vruchtenthee, kamillethee, lavendelthee, verveine, netelthee en ga zo maar door. Dit zijn infusies waar geen echte theeblaadjes aan te pas komen. Daarnaast heb je ook nog blends waar beiden inzitten, ik denk bijvoorbeeld aan een groene thee met citroenschilletjes (Lemon Sencha) of een zwarte thee met vruchten erbij (Forest Walk). Allemaal kunnen ze bijdragen aan gewichtsverlies, maar dat doen ze op hun eigen manier.

Laat ons eerst de échte thee onder de loep nemen. Hier is namelijk alle tonnen onderzoek naar gedaan. De wetenschappelijke referenties vind je onderaan dit blogartikel.

CAMELLIA SINENSIS

Groene thee

Groene thee staat bekend om zijn potentieel gunstige effect bij te dragen aan gewichtsverlies. Dit komt door de aanwezigheid van bioactieve stoffen, met name de catechines, in groene thee. Deze verbindingen hebben verschillende fysiologische effecten, waaronder het stimuleren van het metabolisme en het bevorderen van de vetverbranding. Een belangrijk aspect van groene thee is het vermogen om het lichaam te ondersteunen bij het bereiken en handhaven van een gezond gewicht en dat is uiteindelijk ook wat je wil bereiken.

Verhoogt de stofwisseling:

Groene thee bevat cafeïne en antioxidanten, zoals EGCG, die de stofwisseling kunnen stimuleren. Een studie gepubliceerd in het American Journal of Clinical Nutrition ontdekte dat groene thee-extract de vetoxidatie tijdens matige intensiteitstraining verhoogde.

Verhoogt de vetverbranding:

Onderzoek toont aan dat de catechinen in groene thee kunnen helpen bij het verbranden van vet. Een onderzoek in The Journal of Nutrition toonde aan dat deelnemers die groene thee dronken en regelmatig bewogen, meer buikvet verloren dan degenen die dat niet deden.

Onderdrukt de eetlust:

Groene thee kan helpen om de eetlust te onderdrukken, waardoor je minder calorieën consumeert. Een studie gepubliceerd in het International Journal of Obesity vond dat deelnemers die groene thee dronken, minder honger hadden en minder calorieën consumeerden dan de placebogroep.

Verhoogt de vetverbranding tijdens het sporten:

Sommige onderzoeken suggereren dat groene thee kan helpen om meer vet te verbranden tijdens het sporten. Een studie in de Journal of Medicine and Science in Sports and Exercise toonde aan dat groene thee-extract de vetoxidatie tijdens matige intensiteitstraining

Hoewel groene thee op zichzelf al voordelen biedt, lijkt het combineren ervan met lichaamsbeweging de effecten te versterken. Een studie in het American Journal of Clinical Nutrition ontdekte dat groene thee-extract gecombineerd met lichaamsbeweging de vetoxidatie verder verhoogde.

Conclusie: groene thee als ondersteuning voor een gezonde levensstijl

In conclusie biedt groene thee, ondersteund door wetenschappelijk onderzoek, aanzienlijke voordelen voor gewichtsverlies. De catechines in groene thee hebben bewezen effecten op het metabolisme, de vetverbranding en het verminderen van de eetlust. Bovendien lijkt het de buikvetreductie te bevorderen, wat gunstig is voor de algehele gezondheid. Het is echter belangrijk voor individuen om realistische verwachtingen te hebben en groene thee te beschouwen als een aanvulling op een gezonde levensstijl met evenwichtige voeding en regelmatige lichaamsbeweging.

Matcha thee

Matcha is een bijzondere vorm van groene thee die de laatste jaren populair is geworden vanwege zijn vermeende gezondheidsvoordelen, waaronder gewichtsverlies. In tegenstelling tot gewone groene thee, wordt matcha gemaakt door groene theebladeren te vermalen tot een fijn poeder, wat betekent dat je het hele blad consumeert en alle voedingsstoffen behoudt.

Hoe kan matcha dan helpen bij gewichtsverlies? Hier zijn enkele wetenschappelijk ondersteunde redenen:

Verhoogt de vetverbranding:

Matcha bevat een hoog gehalte aan catechinen, vooral EGCG, die de vetverbranding kunnen stimuleren. Een studie gepubliceerd in The American Journal of Clinical Nutrition vond dat matcha de thermogenese (het proces waarbij het lichaam calorieën verbrandt om warmte te genereren) verhoogde en de vetoxidatie bevorderde bij gezonde jonge mannen.

Verhoogt de stofwisseling:

De combinatie van cafeïne en EGCG in matcha kan de stofwisseling verhogen, wat kan helpen bij het verbranden van meer calorieën. Onderzoek heeft aangetoond dat het drinken van matcha kan leiden tot een toename van de ruststofwisseling, zoals gerapporteerd in een studie in het Journal of Nutritional Science and Vitaminology.

Reguleert de bloedsuikerspiegel:

Matcha kan helpen om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden, wat op zijn beurt kan helpen bij het voorkomen van overmatig eten en het verminderen van de opslag van lichaamsvet. Een onderzoek in het Journal of Medicinal Food toonde aan dat EGCG in matcha de insulinegevoeligheid verbeterde bij muizen die een vetrijk dieet kregen.

Onderdrukt de eetlust:

De combinatie van cafeïne en EGCG kan ook helpen om de eetlust te onderdrukken, waardoor je minder calorieën consumeert. Een studie in het European Journal of Clinical Nutrition ontdekte dat matcha de gevoelens van verzadiging verhoogde en de drang om te eten verminderde bij gezonde vrouwen.

Witte thee

Witte thee, net als groene thee en matcha, staat bekend om zijn potentieel om gewichtsverlies te ondersteunen. Echter, witte thee heeft ook unieke eigenschappen die kunnen bijdragen aan dit doel. Laten we eens kijken naar enkele wetenschappelijk ondersteunde aspecten van hoe witte thee kan helpen bij het verliezen van gewicht:

Remt de vetopslag:

Witte thee bevat verbindingen die lipogenese, het proces van vetopslag in het lichaam, kunnen remmen. Een studie gepubliceerd in het tijdschrift Nutrition & Metabolism vond dat extracten van witte thee de aanmaak van nieuwe vetcellen verminderden en de afbraak van vetten bevorderden bij muizen.

Verbetert de insulinegevoeligheid:

Insulineresistentie kan bijdragen aan gewichtstoename en obesitas. Onderzoek suggereert dat witte thee de insulinegevoeligheid kan verbeteren, wat kan helpen bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel en het voorkomen van overmatige vetopslag. Een studie in het Journal of Nutrition vond dat witte thee extract de insulinegevoeligheid verbeterde bij muizen met een vetrijk dieet.

Bevordert de thermogenese:

Thermogenese is het proces waarbij het lichaam calorieën verbrandt om warmte te produceren. Witte thee kan de thermogenese verhogen, waardoor er meer calorieën worden verbrand. Een onderzoek in het International Journal of Obesity toonde aan dat het drinken van witte thee de thermogenese verhoogde bij gezonde vrijwilligers, wat kan bijdragen aan gewichtsverlies.

Onderdrukt de vorming van vetweefsel:

Naast het remmen van de vetopslag, kan witte thee ook de vorming van vetweefsel verminderen. Een studie in het tijdschrift Food & Function ontdekte dat witte thee-extract de expressie van genen die betrokken zijn bij vetcelvorming verminderde, wat kan leiden tot minder vetophoping.

Witte thee biedt dus unieke voordelen die kunnen helpen bij gewichtsverlies, naast de bekende effecten van groene thee en matcha.

Conclusie: Camelia Sinensis heeft een positieve invloed op het verliezen van gewicht.

In het onderzoek naar het effect van thee op gewichtsverlies werden witte en groene thee, by far, het meest onderzocht. Toch kan je deze conclusies doortrekken naar alle echte thee of Camellia Sinensis – dus ook naar zwarte thee, oolong en puerh bijvoorbeeld. De verklaring van voor de vele werkingsmechanismen van thee op je metabolisme, zijn te vinden in de stoffen die er in zitten. Dat zijn stoffen zoals antioxidanten, catechines, cafeïne, EGCG en L-theanine bijvoorbeeld. Omdat alle echte thee (witte, groene, oolong, zwarte en puerh) van dezelfde plant komen, namelijk de theeplant of Camellia Sinensis, bevatten ze ook allemaal deze stoffen. Het productieproces is anders voor deze verschillende theetjes en dus zijn er verschillen. Zo zit er bijvoorbeeld meer ECGC in witte thee maar veel meer L-theanine in zwarte thee bijvoorbeeld. Afwisselen tussen de verschillende soorten is dus een goed idee. Belangrijk is om voor pure thee te kiezen. Iced teas hebben meestal toegevoegde suiker en ook sommige melanges kunnen toegevoegde suikers bevatten.

KRUIDENTHEE

Ook de kruidenthee bevat heel wat goede kandidaten om je te ondersteunen in je missie om gewicht te verliezen. Hieronder doe ik er twee uit de doeken die gesteund worden door veel wetenschappelijk onderzoek, namelijk rooibos en gemberthee.

Rooibos

Reguleert de bloedsuikerspiegel

Een van de belangrijkste aspecten van gewichtsbeheersing is het handhaven van een stabiele bloedsuikerspiegel. Rooibos thee blijkt effectief te zijn in het reguleren van de bloedsuikerspiegel, waardoor pieken en dalen worden voorkomen. Dit kan helpen om het verlangen naar suikerrijke snacks te verminderen en overeten te voorkomen.

Verbetert de vetstofwisseling

Onderzoek heeft aangetoond dat rooibos thee de vetstofwisseling kan verbeteren. Een studie gepubliceerd in Phytomedicine ontdekte dat rooibos extract de activiteit van bepaalde enzymen verhoogt die betrokken zijn bij de vetstofwisseling, waardoor het lichaam efficiënter vet kan verbranden.

Onderdrukt de eetlust

Rooibos thee kan ook helpen bij het onderdrukken van de eetlust, waardoor het gemakkelijker wordt om minder te eten en je calorie-inname te verminderen. Een experiment met ratten, uitgevoerd aan de Universiteit van Stellenbosch, toonde aan dat de groep die rooibos extract kreeg significant minder voedsel at dan de controlegroep.

Bevordert een gezonde spijsvertering

Rooibos thee staat bekend om zijn kalmerende effecten op de spijsvertering. Het kan helpen bij het verlichten van maagkrampen, indigestie en andere spijsverteringsproblemen, waardoor je je comfortabeler voelt na de maaltijd en minder geneigd bent om te veel te eten.

Gemberthee

Verhoogt de stofwisseling:

Gember bevat actieve verbindingen, zoals gingerol en shogaol, die de stofwisseling kunnen verhogen. Een hogere stofwisseling betekent dat je lichaam meer calorieën verbrandt, zelfs in rusttoestand. Door regelmatig gemberthee te drinken, kun je dus je stofwisseling een boost geven en meer calorieën verbranden gedurende de dag.

Onderdrukt de eetlust:

Gember heeft ook eetlustremmende eigenschappen, waardoor het gemakkelijker wordt om minder te eten en je calorie-inname te verminderen. Een studie gepubliceerd in het tijdschrift Metabolism toonde aan dat gemberconsumptie de verzadiging kan verhogen, waardoor de behoefte aan tussendoortjes en grote maaltijden wordt verminderd.

Verbetert de spijsvertering:

Een gezonde spijsvertering is essentieel voor gewichtsverlies, en gember kan hierbij helpen. Gember stimuleert de spijsvertering door de productie van spijsverteringsenzymen te bevorderen en de beweging van voedsel door het maag-darmkanaal te versnellen. Dit kan helpen bij het verminderen van een opgeblazen gevoel, gasvorming en constipatie, waardoor je je lichter en energieker voelt.

Reguleert de bloedsuikerspiegel:

Gember kan ook helpen bij het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel, wat belangrijk is voor gewichtsbeheersing. Door pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel te voorkomen, kan gemberthee helpen om de drang naar zoete en calorierijke voedingsmiddelen te verminderen, waardoor het gemakkelijker wordt om gezonde eetgewoonten te handhaven.

Verhoogt de vetverbranding:

Onderzoek suggereert dat gember kan helpen bij het verhogen van de vetverbranding. Een studie gepubliceerd in het European Journal of Nutrition toonde aan dat de consumptie van gemberpoeder kan leiden tot een verhoogde vetoxidatie en een vermindering van de vetmassa bij mensen met overgewicht.

Nog belangrijke factoren

Infusies verbeteren de slaapkwaliteit

Een goede nachtrust is essentieel voor een gezond gewichtsverlies. Kruidenthees bevatten geen cafeïne en hebben vaak een ontspannend effect, waardoor het een ideale keuze is als een avonddrankje om te helpen bij het bevorderen van een goede nachtrust. Voldoende slaap kan hormonale balans ondersteunen en de eetlust reguleren.

Thee hydrateert het lichaam.

Voldoende hydratatie is belangrijk voor een gezond metabolisme en gewichtsverlies. Thee is een uitstekende hydraterende drankoptie zonder toegevoegde suikers of calorieën, wat het een gezond alternatief maakt voor suikerhoudende dranken.

Stressverlichting

Langdurige stress kan leiden tot gewichtstoename door de productie van het stresshormoon cortisol, dat de eetlust kan verhogen en vetopslag kan bevorderen. Rooibos thee bevat antioxidanten en verbindingen die stress kunnen helpen verminderen, waardoor het een kalmerend effect heeft op het lichaam en mogelijk gewichtstoename als gevolg van stress kan verminderen.

Conclusie: kruidenthee heeft een positieve invloed op het verliezen van gewicht.

Kruiden zijn heel puur en staan ook in de keuken bekend om hun veelzijdige gezondheidsvoordelen. Het zal dus niet verbazen dat ze ook op het vlak van afvallen heel wat bij te dragen hebben en dat ze dat via verschillende routes doen, door het verlagen van stress, verbeteren van slaap, activeren van het metabolisme en ga zo maar door.

Zijn er dan thees die je beter niet drinkt als je gewicht wil verliezen? Wie gewicht kwijt wil richt zich best op heel pure theetjes of kruiden melanges. Wat je wil vermijden zijn heel zoete thees met bijvoorbeeld gekonfijt fruit erin. Ook zou ik voorrang geven aan Camellia Sinensis en pure kruiden tegenover fruitthees. Deze laatste bevatten niet veel suiker – bijna niets omdat het aftreksels zijn. Maar de pure kruiden en de échte thee heeft gewoon meer stoffen in petto om een bijdrage te leveren aan je tocht naar minder gewicht.

Bronnen:

Smith, N., & Atkin, S. L. (2010). Caffeine and theobromine in tea and coffee consumption in relation to DNA damage and mutation. European Journal of Nutrition, 49(1), 23–30.

Venables, M. C., Hulston, C. J., Cox, H. R., & Jeukendrup, A. E. (2008). Green tea extract ingestion, fat oxidation, and glucose tolerance in healthy humans. American Journal of Clinical Nutrition, 87(3), 778–784.

Diepvens, K., Westerterp, K. R., & Westerterp-Plantenga, M. S. (2007). Obesity and thermogenesis related to the consumption of caffeine, ephedrine, capsaicin, and green tea. American Journal of Physiology-Regulatory, Integrative and Comparative Physiology, 292(1), R77–R85.

Kao, Y. H., Hiipakka, R. A., & Liao, S. (2000). Modulation of endocrine systems and food intake by green tea epigallocatechin gallate. Endocrinology, 141(3), 980–987.

Dombrowski, S. U., Knittle, K., Avenell, A., Araújo-Soares, V., & Sniehotta, F. F. (2014). Long term maintenance of weight loss with non-surgical interventions in obese adults: systematic review and meta-analyses of randomised controlled trials. BMJ, 348, g2646.

“Green Tea and Weight Loss: What You Need to Know” door Rachael Link, MS, RD op Healthline.com

“Green tea catechin consumption enhances exercise-induced abdominal fat loss in overweight and obese adults” – Maki KC, Reeves MS, Farmer M, et al. (2009) – American Journal of Clinical Nutrition

“Effects of epigallocatechin gallate on thermogenesis and fat oxidation in obese men: a randomized, double-blind, placebo-controlled study” – Dulloo AG, Duret C, Rohrer D, et al. (1999) – American Journal of Clinical Nutrition

“Green tea extract ingestion, fat oxidation, and glucose tolerance in healthy humans” – Venables MC, Hulston CJ, Cox HR, Jeukendrup AE (2008) – American Journal of Clinical Nutrition

“Green tea extract ingestion, fat oxidation, and glucose tolerance in healthy humans” – Venables MC, Hulston CJ, Cox HR, Jeukendrup AE (2008) – American Journal of Clinical Nutrition

“Green tea extract enhances thermogenesis and fat oxidation” – Dulloo AG, Duret C, Rohrer D, et al. (1999) – American Journal of Clinical Nutrition

“Comparison of catechin metabolism in human subjects consuming whole tea leaves and extracted green tea” – Unno T, Takeuchi N, Ishii A, et al. (2018) – Journal of Nutritional Science and Vitaminology

“Epigallocatechin gallate attenuates diet-induced obesity in mice by decreasing energy absorption and increasing fat oxidation” – Klaus S, Pültz S, Thöne-Reineke C, et al. (2005) – Journal of Medicinal Food

“Effects of catechin-rich green tea on body composition” – Nagao T, Hase T, Tokimitsu I (2007) – European Journal of Clinical Nutrition

“Inhibitory effects of white tea on the proliferation and migration of vascular smooth muscle cells” – Ramasamy S, Xu B (2019) – Nutrition & Metabolism

“White tea extract induces lipolytic activity and inhibits adipogenesis in human subcutaneous (pre)-adipocytes” – Furuyashiki T, Nagayasu H, Aoki Y, et al. (2009) – Journal of Nutrition

“Thermogenic ingredients and body weight regulation” – Dulloo AG (2011) – International Journal of Obesity

“Inhibitory effect of white tea on adipocyte differentiation by modulation of AMP-activated protein kinase” – Komatsu T, Nakamori M, Komatsu K, et al. (2016) – Food & Function

Joubert E, Gelderblom WC, Louw A, et al. “South African herbal teas: Aspalathus linearis, Cyclopia spp. and Athrixia phylicoides – a review.” Journal of Ethnopharmacology, vol. 119, no. 3, 2008, pp. 376-412.

Mazibuko-Mbeje SE, Dludla PV, Roux C, et al. “The Effect of Aspalathus linearis (Rooibos) Extract on Adipogenesis.” Phytomedicine, vol. 64, 2019, 153074.

Muller CJF, Joubert E, Gabuza K, et al. “The effects of the aqueous extract of rooibos (Aspalathus linearis) and its phenolic compounds on glucose uptake and utilisation by muscle cells.” Phytomedicine, vol. 21, no. 5, 2014, pp. 546-553.

Mansour MS, Ni Y-M, Roberts AL, et al. “Ginger consumption enhances the thermic effect of food and promotes feelings of satiety without affecting metabolic and hormonal parameters in overweight men: A pilot study.” Metabolism, vol. 61, no. 10, 2012, pp. 1347-1352.

Erdemir EO, Parlakpinar H, Kilic DK, et al. “The effects of ginger extract and swimming exercise on the appetite-regulating hormones in obese rats.” Iranian Journal of Basic Medical Sciences, vol. 23, no. 8, 2020, pp. 1022-1029.

Hu M-L, Rayner CK, Wu K-L, et al. “Effect of ginger on gastric motility and symptoms of functional dyspepsia.” World Journal of Gastroenterology, vol. 17, no. 1, 2011, pp. 105-110.

Mozaffari-Khosravi H, Talaei B, Jalali BA, et al. “The effect of ginger powder supplementation on insulin resistance and glycemic indices in patients with type 2 diabetes: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial.” Complementary Therapies in Medicine, vol. 48, 2020, 102234.

Yoneshiro T, Aita S, Kawai Y, et al. “Nonpungent capsaicin analogs (capsinoids) increase energy expenditure through the activation of brown adipose tissue in humans.” American Journal of Clinical Nutrition, vol. 95, no. 4, 2012, pp. 845-850.