We zijn allemaal bekend met het feit dat thee theïne bevat en koffie cafeïne. Wat veel mensen echter niet weten, is dat theïne en cafeïne eigenlijk exact dezelfde stof zijn. De verschillende namen zijn in gebruik gebleven, zelfs meer dan 200 jaar nadat de cafeïnemolecule werd geïsoleerd, voornamelijk om een onderscheid te maken tussen de herkomst van de stof. Want het effect van de cafeïne is wel anders bij het drinken van koffie tegenover het drinken van thee.
De werking van cafeïne
Cafeïne (en dus ook theïne) stimuleert het zenuwstelsel door de werking van adenosine, een remmende neurotransmitter, te blokkeren. Hierdoor komt er meer dopamine en serotonine vrij, die zorgen voor een betere stemming. Dit zorgt ervoor dat cafeïne de alertheid, stemming, concentratie, reactietijd en het kortetermijngeheugen kan verbeteren.
Alle échte thee – de thee die van de theeplant of de Camelia Sinensis komt – bevat cafeïne. In vergelijking met zwarte thee bevat groene thee over het algemeen minder cafeïne. Al kan dat erg variëren. Theeplanten die hoog op de berg groeien bevatten over het algemeen minder cafeïne. Wanneer je dus een groene thee van laag op de berg zou vergelijken met een zwarte thee die hoog op de berg groeide dan kan het wel eens omgedraaid zijn.
Verschil met koffie
Naast cafeïne bevatten zowel groene als zwarte thee het aminozuur L-theanine, dat niet in koffie te vinden is. L-theanine zou de bloed-hersenbarrière kunnen passeren en de afgifte van gamma-aminoboterzuur (GABA), een remmende neurotransmitter, bevorderen. Dit veroorzaakt een staat van ontspanning zonder dat de alertheid afneemt. Bovendien stimuleert L-theanine de aanmaak van dopamine en serotonine, wat bijdraagt aan een verbeterde gemoedstoestand. Het aminozuur helpt ook om de effecten van cafeïne te balanceren. Het lijkt erop dat de combinatie van L-theanine en cafeïne zelfs een synergetisch effect heeft. Uit onderzoek blijkt namelijk dat mensen die beide stoffen samen innamen, beter konden focussen dan wanneer ze alleen cafeïne of L-theanine gebruikten.
Over het algemeen bevat groene thee iets meer L-theanine dan zwarte thee, al kunnen de hoeveelheden variëren. Voor mensen die op zoek zijn naar een energieboost zonder de nervositeit die koffie soms veroorzaakt, zijn zowel groene als zwarte thee uitstekende alternatieven.
Theebladeren bevatten in hun onbewerkte vorm vaak meer theïne dan koffiebonen op het moment dat ze worden geplukt. Echter, na de verwerking verschuift deze balans aanzienlijk. Bij het branden van koffiebonen neemt het cafeïnegehalte sterk toe, waardoor een kop koffie uiteindelijk wel drie keer zoveel cafeïne kan bevatten als thee.
Koffie staat bekend om zijn krachtige oppepper, maar dit effect is vaak van korte duur. Na ongeveer 1 tot 2 uur neemt de energie af. Thee daarentegen biedt een subtielere, maar meer langdurige energie. Dit effect kan tot wel 6 uur aanhouden. Het verschil zit hem in L-theanine, een aminozuur dat uniek is voor thee. Samen met de theïne zorgt L-theanine voor een geleidelijke stimulatie van het zenuwstelsel. Dit levert niet alleen een langdurige energieboost, maar ook een kalmerend effect, waardoor je je ontspannen voelt terwijl je concentratievermogen hoog blijft.
Kortom, terwijl koffie snel een krachtige energiepiek geeft die snel afneemt, biedt thee een gebalanceerde combinatie van energie en rust, ideaal voor langdurige focus en alertheid zonder de bekende onrust die koffie soms kan veroorzaken.
Bronnen:
https://www.nature.com/articles/1602489
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20492310/
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-3010.2007.00665.x
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2748160/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1356551/