Beschrijving
Yerba maté is in theorie geen echte thee omdat het niet van de Camellia Sinensis komt, maar wel van de Latijns-Amerikaanse yerba maté boom: de Ilex paraguarensis. In tegenstelling van vele andere theeachtigen bevat deze infusie wel cafeïne. Traditioneel wordt het gedronken uit een kalebas met een bombilla (een metalen rietje). In Latijns-Amerika is het als het ware een ritueel en staat het voor een moment van samenhorigheid. Hierbij wordt dezelfde kalebas gedeeld. Deze variant komt uit Zuid Brazilië, maar het wordt ook in Paraguay en Argentinië geteeld.
De stimulerende werking van yerba maté is bijzonder sterk. Wil je minder cafeïne, kies dan voor een langere infusietijd.
Ingrediënten
Yerba maté.
Wat is Yerba Maté?
Yerba maté wordt officieel gewoon maté genoemd, maar in sommige landen staat het ook bekend als Chimarrao of cimarron. Het zijn blaadjes van de Yerba Maté plant of boom die gedroogd en verpulverd worden. Oorspronkelijk – voor de aankomst van de Europeanen in Latijns-Amerika – werd het uitsluitend in Paraguay gedronken, dit door de inheemse Guarani. Vandaag de dag is het de nationale drank van Argentinië, Paraguay en Uruguay. Het wordt ook gedronken in Bolivia, Chili, Brazilië en iets meer verrassend: in Syrië en Lebanon (de grootste importeurs van maté). De blaadjes worden net zoals thee geïnfuseerd in heet water. Al is de preparatie iets anders. Yerba maté heeft in Latijns-Amerika een heel belangrijke sociale rol. Het wordt zowel warm als koud gedronken en dat doen ze heel vaak bij sociale aangelegenheden.
Het productieproces van de Yerba Maté
De Yerba maté plant of boom houdt van een tropisch klimaat met constante hoge temperaturen, een hoge luchtvochtigheidsgraad en veel regen. En daar heeft Latijns-Amerika gelukkig wel wat van!
Het kweken van de Yerba maté bomen is geen makkelijke klus. Zo kan je de zaadjes niet zomaar planten. Dat zagen de Spanjaarden al toen ze in Latijns-Amerika aankwamen en de yerba maté struiken wilden kweken. De zaadjes bleken veel makkelijker te groeien wanneer ze eerst door vogels verteerd werden. Voor een tijdje in de geschiedenis werden dan ook echt vogels ingezet om de zaadjes rijp te maken voordat ze gepland werden. Daarna werd overgeschakeld naar het meermaals wassen van de zaden en laten rusten in warm water. Vandaag de dag kweken ze de struiken voor de eerste 9 maanden tot een jaar in een ‘nursery’. Heel gelijkaardig aan wat men met de theeplant, de Camellia Sinensis, doet dus. Oogsten kan pas na vier jaar en écht commerciële resultaten krijg zelfs maar na zeven jaar.
Wanneer de struiken er klaar voor zijn, worden de bladeren geoogst. Meestal gebeurt dit met de hand. Het zijn vooral de kleinere bladeren die gebruikt worden en er gebeurt dus bij het oogsten meteen een kwaliteitscheck om enkel de juiste bladeren te selecteren.
Dan moeten de bladeren gedroogd worden. Er zijn twee stappen in het droogproces en die staan bekend als ‘sapecado’ en ‘fogueado’. Sapecado is een stap die doet denken aan het productieproces van groene thee. Ook hier gaat het om het vermijden van oxidatie. Dit moet binnen de 24 uur na het oogsten gebeuren en ze doen dat door de bladeren kort bloot te stellen aan hoge temperaturen – door het gebruik van direct vuur. Een delicaat proces want uiteraard is het niet de bedoeling dat de bladeren verbranden, dit zou de smaak van de maté veranderen.
Daarna komt de fogueado, een nieuwe drogingsfase. Hierbij worden de bladeren op een band gelegd en voor zo’n 2 tot 12 uur gedroogd boven hete lucht van zo’n 80 tot 100 graden.
De volgende stap is dan canchado. In deze fase worden de gedroogde bladeren – die in dit stadium reeds 80% van hun vocht verloren hebben – verhakseld. Nog niet ultiem klein maar tot zo’n 1 vierkante centimeter ongeveer. Hierdoor kunnen de zakken met canchado (ja zo wordt naast het productieproces ook het eindproduct van dit stadium genoemd) makkelijker getransporteerd worden.
En dan is het tijd om de maté (hier nog canchado genoemd) te laten rijpen. Dat doet wat denken aan het proces voor Pu-Erh bij de ‘echte’ thee. De zakken met maté worden 9 maanden tot zelfs 2 jaar bewaard in ruimtes waar de temperatuur, het licht en de luchtvochtigheid gecontroleerd kunnen worden. Het is in deze fase dat de yerba maté al zijn karakteristieken ontwikkelt.
In de laatste fase wordt de maté opnieuw verhakseld, nog kleiner deze keer, tot zo’n paar millimeter tot bijna stof soms. Bij de Camellia Sinensis heb je teamasters, bij de Yerba Mate heb je ‘tasters’. Hun job is om steeds de kwaliteit nauwlettend in het oog te houden en het productieproces waar nodig bij te sturen. Ook gaan zij soms blends maken met andere kruiden bijvoorbeeld.
Hoe zet je yerba maté?
Maté wordt op heel wat verschillende wijzen gezet, afhankelijk van welke soort je gebruikt en wat je uit je kop – of je kalebas in dit geval – wil uithalen. We helpen je hier op weg met de meest standaard bereiding van je maté, tevens ook de meest populaire.
Hiervoor heb je een aantal zaken nodig:
- Yerba Maté: uiteraard heb je de blaadjes zelf nodig. Bij Thee.be hebben we deze kwalitatieve yerba maté in de aanbieding om je op weg te helpen.
- Een bombilla: Dit is het traditionele RVS rietje waarmee de maté gedronken wordt. Hier zit meteen een filter in waardoor je enkel de infusie en niet de blaadjes binnen krijgt. De filter, het stuk met de gaatjes, zit aan de onderkant.
- Kalebas: Deze wordt ook wel eens mate gourd, calabaza, cuia of porongo genoemd en wordt gemaakt van een kalebas pompoen. Yes, je drinkt dus uit een pompoen!
- Lauw water.
- Waterkoker op temperatuur of thermometer: de temperatuur is zeer belangrijk bij het bereiden van maté en dus heb je benodigdheden nodig om het water te monitoren. Een waterkoker op temperatuur is een goede investering voor elke theeliefhebber!
Instructies om maté te maken:
- Vul de kalebas voor 2/3 tot ¾ met yerba maté. Leg je hand op de opening en schud goed – volgens de regels van de kunst moet dit met een hoek van 45 graden.
- Blijf de kalebas schuin houden. Doe een beetje lauw water op de yerba maté. Zodat een deel van de maté nat wordt. Het is de bedoeling dat de maté dit water kan absorberen. Geef het daarvoor een minuutje de tijd.
- Voeg nu een beetje warm water toe – wederom op slechts een deeltje. Zorg dat dit zeker niet over de 80 graden Celsius is. Hogere temperaturen beïnvloeden de smaak en kwaliteit van de maté.
- Doe je bombilla in de kalebas. Houd hierbij je vinger op de opening van het rietje en roer langzaam door de maté tot je de bodem van de kalebas bereikt hebt. Plet de blaadjes tegen de kant.
- Vul nu volledig met warm water.
Smakelijk!
Dit is hoe het moet volgens de traditie, maar uiteraard kan je zelf een verkorte versie uitoefenen. Schud hierbij de blaadjes en giet meteen op met warm water. De temperatuur van het water daarentegen is wel iets om nauwlettend in het oog te houden. Net zoals bij theeblaadjes is ook yerba maté heel gevoelig aan temperatuur en zullen hoge temperaturen – boven de 80° C – de kwaliteit van de maté naar beneden halen.
Nog enkele tips:
- Wie niet gewoon is van maté te drinken of uit een kalebas te drinken die heeft vaak de neiging met het rietje – de bombilla – te roeren. Weersta deze drang want het zorgt ervoor dat de bombilla verstopt geraakt.
- Maté drink je traditioneel in één trek (of toch min of meer) en niet in kleine slokjes, maar drink hem vooral zoals jij het graag hebt.
- Traditioneel wordt er uit één kalebas gedronken door verschillende personen en wordt deze doorgegeven. In Europa zijn we hier over het algemeen minder happig op en heeft iedereen zijn eigen kalebas.
Beoordelingen
Er zijn nog geen beoordelingen.